Türkiye
Kadın Girişimciler Derneği (KAGİDER) olarak son dönemde ilgili bakanlıkların ve
hükümetin ortak çalıştıkları yasa paketinde bahsi geçen ve içinde “kadınların doğum
yapması ve çok çocuk sahibi olması” ile “kadınların istihdama katılması” konularında
aynı anda planlanan teşvikleri görünürde çalışan kadının lehine ancak uzun
vadede çalışan kadının statüsü ve ekonomiye katkısı anlamında aleyhine
olabileceğini düşünmekteyiz. Çalışan kadınların çocuk bakım ihtiyacını çözmek
üzere kaliteli, erişilebilir, düşük maliyetli ve devlet tarafından sağlanacak
bir çocuk bakım desteği sunulmasını, kadın ve erkeğe eşit haklar sağlanmasını
talep etmekteyiz.
KAGİDER
olarak, istihdam koşullarını düzenleyen yeni yasa
çalışmasında kadın istihdamı ve çocuk bakımı konusunda bazı değişikliklere
gidileceği konusunu ve yasa tasarısında yer alacak maddeleri başından beri
takip ediyoruz. Bunun için, hazırlanan yasa paketi önerisi kapsamında,
hükümet ve ilgili bakanlıklardan eşitlikçi çözümler sunmalarını talep ediyoruz.
Mevcut
taslakta söz konusu teşviklerin, çalışan kadının iş hayatındaki rolünün
azalması, işverenin kadın çalışan sayısında tasarrufa gitmesi ve uzun vadede
kadının ekonomiye verdiği katkının azalması sonuçlarını doğurabileceğini
düşünerek konuya ilişkin önerilerimizi şöyle sıralıyoruz:
-
Kadınları emek
piyasasına çekecek yeterli sayı ve kalitede işlerin yaratılması, hükümetin
makroekonomik politikalarının önceliği haline gelmelidir.
-
Uzun süreli
ücretli annelik izinleri ile kadınların işe dönüşlerini zorlaştıracak,
işveren için kadın istihdamını çok daha yüksek maliyetli kılacak düzenlemeler,
işvereni cezalandırıcı uygulamalar kadın istihdamı için tehlike teşkil etmektedir.
-
Çalışan
kadınların çocuk bakım ihtiyacını çözmek üzere kadını işten uzaklaştırmak
değil, kaliteli, erişilebilir, düşük maliyetli ve devlet tarafından sağlanacak
bir çocuk bakım desteği sunulmalıdır.
-
Çocuk sahibi
olmak, hem anne hem de baba için eşit bir haktır. Aynı şekilde çocuk sahibi olmanın
bakım ve yükümlülükleri de anneler ve babalar için eşit olmalıdır. Kadın
istihdamı da dahil olmak üzere tüm sosyal politikaların kadınla erkek
arasındaki fırsat eşitliği göz önünde bulundurularak hazırlanmalıdır. Bu bağlamda çalışma hayatı dahilindeki
ebeveyn izni kadın ve erkek arasındaki eşitliği destekleyeceği için önemli bir
çözümdür. Ayrıca AB’de ebeveyn izni uygulaması yaygınlaşan bir alan olarak
gözlemlenmektedir. İşvereni erkek ve kadın arasında maliyet sebebi ile tercih
yapmak zorunda bırakmayacak, kadınları çocuk bakımı ve doğum sebebi ile
dezavantajlı konuma getirmeyecek uygulamalar talep etmekteyiz.
-
Kadın erkek
eşitliği standartları ile örnek aldığımız AB’de annelik izninin 20 haftaya
çıkması uzun süre tartışılmıştır. Şu an ülke uygulamaları farklı olmakla
birlikte ortalama 18 haftalık annelik izni AB’de uygulanmaktadır. Ücretli izin
süresi Almanya’da 14 hafta, Fransa’da ise 16 hafta olarak belirlenmiştir. Ancak
bu ülkelerde izin sonrası çocuk bakımı için devlet tarafından kapsamlı
hizmetler sunulmaktadır. Bahse konu olan yasa tasarısında 16 haftalık iznin 18
haftaya çıkartıldığı ifade edilmektedir. Ancak izin sonrası çocuk bakımı için
bir hükme hazırlanmakta olan yasa tasarısında rastlanmamaktadır. KAGİDER olarak
kadınların iş yaşamına katılmaları önündeki en azından çocuk bakım engelinin
kaldırılması için çalışmaları yaklaşık üç yıldır yürütmekteyiz. Bu amaçla AÇEV ile
ortak gerçekleştirdiğimiz “Çocuk Bakım Modeli”ni ilgili bakanlığa sunmuş,
bakanlığımızın projeye desteğini talep etmiştik. Talebimizin yetkililerce
yeniden ele alınmasını talep ediyoruz.
-
Kamu kurum ve
kuruluşlarında bulunan kreşlerin kapatılmasından ve Maliye Bakanlığı’nın
21.01.2013’de yayınladığı “Kamu Sosyal Tesislerine İlişkin Tebliğ” ile kreşlere
kamu bütçesinden harcama yapılmasının engellenmesi, kamuda çalışan anne
göremeyeceğimiz ya da kadın göremeyeceğimiz endişesini doğuruyor.
-
Kadın istihdamı
için uygulamada olan SGK işveren primlerinin beş yıl süresince devlet
tarafından karşılanması teşviki gibi mekanizmalar devam etmelidir. İstihdam
teşviklerinin kapsamı artırılmalı, kadın istihdamı işverenler için kârlı bir
hale getirilmelidir.