KAGİDER İstihdam Yasa Değişikliği Görüş ve Önerileri

Türkiye Kadın Girişimciler Derneği (KAGİDER) olarak son dönemde ilgili bakanlıkların ve hükümetin ortak çalıştıkları yasa paketinde bahsi geçen ve içinde “kadınların doğum yapması ve çok çocuk sahibi olması” ile “kadınların istihdama katılması” konularında aynı anda planlanan teşvikleri görünürde çalışan kadının lehine ancak uzun vadede çalışan kadının statüsü ve ekonomiye katkısı anlamında aleyhine olabileceğini düşünmekteyiz. Çalışan kadınların çocuk bakım ihtiyacını çözmek üzere kaliteli, erişilebilir, düşük maliyetli ve devlet tarafından sağlanacak bir çocuk bakım desteği sunulmasını, kadın ve erkeğe eşit haklar sağlanmasını talep etmekteyiz.

 

KAGİDER olarak, istihdam koşullarını düzenleyen yeni yasa çalışmasında kadın istihdamı ve çocuk bakımı konusunda bazı değişikliklere gidileceği konusunu ve yasa tasarısında yer alacak maddeleri başından beri takip ediyoruz. Bunun için, hazırlanan yasa paketi önerisi kapsamında, hükümet ve ilgili bakanlıklardan eşitlikçi çözümler sunmalarını talep ediyoruz.

 

Mevcut taslakta söz konusu teşviklerin, çalışan kadının iş hayatındaki rolünün azalması, işverenin kadın çalışan sayısında tasarrufa gitmesi ve uzun vadede kadının ekonomiye verdiği katkının azalması sonuçlarını doğurabileceğini düşünerek konuya ilişkin önerilerimizi şöyle sıralıyoruz:

 

-      Kadınları emek piyasasına çekecek yeterli sayı ve kalitede işlerin yaratılması, hükümetin makroekonomik politikalarının önceliği haline gelmelidir.

 

-      Uzun süreli ücretli annelik izinleri ile  kadınların işe dönüşlerini zorlaştıracak, işveren için kadın istihdamını çok daha yüksek maliyetli kılacak düzenlemeler, işvereni cezalandırıcı uygulamalar kadın istihdamı için tehlike teşkil etmektedir.  

 

-      Çalışan kadınların çocuk bakım ihtiyacını çözmek üzere kadını işten uzaklaştırmak değil, kaliteli, erişilebilir, düşük maliyetli ve devlet tarafından sağlanacak bir çocuk bakım desteği sunulmalıdır.

 

-      Çocuk sahibi olmak, hem anne hem de baba için eşit bir haktır. Aynı şekilde çocuk sahibi olmanın bakım ve yükümlülükleri de anneler ve babalar için eşit olmalıdır. Kadın istihdamı da dahil olmak üzere tüm sosyal politikaların kadınla erkek arasındaki fırsat eşitliği göz önünde bulundurularak hazırlanmalıdır.  Bu bağlamda çalışma hayatı dahilindeki ebeveyn izni kadın ve erkek arasındaki eşitliği destekleyeceği için önemli bir çözümdür. Ayrıca AB’de ebeveyn izni uygulaması yaygınlaşan bir alan olarak gözlemlenmektedir. İşvereni erkek ve kadın arasında maliyet sebebi ile tercih yapmak zorunda bırakmayacak, kadınları çocuk bakımı ve doğum sebebi ile dezavantajlı konuma getirmeyecek uygulamalar talep etmekteyiz.

 

-      Kadın erkek eşitliği standartları ile örnek aldığımız AB’de annelik izninin 20 haftaya çıkması uzun süre tartışılmıştır. Şu an ülke uygulamaları farklı olmakla birlikte ortalama 18 haftalık annelik izni AB’de uygulanmaktadır. Ücretli izin süresi Almanya’da 14 hafta, Fransa’da ise 16 hafta olarak belirlenmiştir. Ancak bu ülkelerde izin sonrası çocuk bakımı için devlet tarafından  kapsamlı hizmetler sunulmaktadır. Bahse konu olan yasa tasarısında 16 haftalık iznin 18 haftaya çıkartıldığı ifade edilmektedir. Ancak izin sonrası çocuk bakımı için bir hükme hazırlanmakta olan yasa tasarısında rastlanmamaktadır. KAGİDER olarak kadınların iş yaşamına katılmaları önündeki en azından çocuk bakım engelinin kaldırılması için çalışmaları yaklaşık üç yıldır yürütmekteyiz. Bu amaçla AÇEV ile ortak gerçekleştirdiğimiz “Çocuk Bakım Modeli”ni ilgili bakanlığa sunmuş, bakanlığımızın projeye desteğini talep etmiştik. Talebimizin yetkililerce yeniden ele alınmasını talep ediyoruz.

 

-      Kamu kurum ve kuruluşlarında bulunan kreşlerin kapatılmasından ve Maliye Bakanlığı’nın 21.01.2013’de yayınladığı “Kamu Sosyal Tesislerine İlişkin Tebliğ” ile kreşlere kamu bütçesinden harcama yapılmasının engellenmesi, kamuda çalışan anne göremeyeceğimiz ya da kadın göremeyeceğimiz endişesini doğuruyor.

 

-      Kadın istihdamı için uygulamada olan SGK işveren primlerinin beş yıl süresince devlet tarafından karşılanması teşviki gibi mekanizmalar devam etmelidir. İstihdam teşviklerinin kapsamı artırılmalı, kadın istihdamı işverenler için kârlı bir hale getirilmelidir.

 

Kadın girişimciliği, kadın istihdamı ve ekonomik güçlenmesi için önemli bir mekanizmadır. Kadın istihdam politikasının unsurlarından bir diğeri de kadın girişimciliğinin geliştirilmesi olmalıdır. Bu kapsamda, kadın girişimci teşviklerinin kapsamını artırmak, kadın girişimci kredi kaynaklarını çeşitlendirmek, danışmanlık ve mentorluk alanında yatırım yapmak ve kadın girişimci derneklerini ülke genelinde güçlendirmek önemlidir. Hükümeti ve ilgili bakanlıkları, hazırlıkları esnasında kadın ve erkeğe eşit haklar sunmaya, kadın çalışanı ve kadınlara fırsatlar sunan iş vereni iki taraflı olarak caydıracak değil, teşvik edecek kararlar almaya davet ediyoruz. Özellikle kadın istihdamı düzenlemelerini her açıdan değerlendirmeli, destek mekanizmalarının olası olumsuz etkilerini de göz önünde bulundurulmalıdır. Kötü olan kadın istatistiklerimizi daha da geriye götürmek hiçbir kesimde bir başarı olarak algılamaz. Ülkenin ileri gitmesi için kadına ve kadının çalışmasına ihtiyacı olduğu hem sosyal, hem matematiksel hem de ekonomik açılardan açıkça ortadadır.